Een plakbandje hier, een knoopje daar - zo worden veel dagelijkse problemen provisorisch opgelost door verpleegkundigen. Het werkt voor even, maar het kan beter. Door structurele oplossingen te bedenken wordt het werk nét wat makkelijker. Daar is de Verbeterde Zorg Studio van Amsterdam UMC voor opgericht. Verpleegkundig hoofd Carolien van Cruijsen-Douque en senior verpleegkundige Daniel Karsten vertellen hoe samenwerkingen met de studio hebben geleid tot handige uitvindingen. “We zijn gericht op het maken van praktische dingen. Dus geen appjes of digitale oplossingen, maar echt iets wat je in je handen vast kunt houden."
Verbinding tussen zorg en techniek
Verpleegkundigen en andere zorgprofessionals kunnen bij de Verbeterde Zorg Studio aankloppen met de onhandigheden die ze in de dagelijkse praktijk tegenkomen. Als er nog geen oplossing is, dan wordt gekeken of een (technische) student er iets voor kan bedenken. Carolien: “Technische studenten denken echt op een heel andere manier dan hoe een verpleegkundige denkt. Dus ze stellen ook andere vragen en benaderen problemen vanuit een ander perspectief.” Verpleegkundigen brengen dan juist weer praktijkervaring in, en zien meteen wat er wel of niet werkt. “Dus als je dat samenbrengt, krijg je een steeds beter ontwerp. En dan is het uiteindelijke product dus heel goed te gebruiken. Dat is het doel van de studio.”
Geen plakbandjes meer
Verpleegkundigen zijn erg bedreven in het gebruik van tape, lacht Carolien: “Alles wat los zit, daar gaat een stukje tape overheen. Want dan is het voor het moment zelf opgelost.” Om tot een betere oplossing te komen, is een andere manier van denken nodig. “Dat je denkt: dit is nu de derde keer dat ik het vastplak. Wat zou nou een structurele oplossing kunnen zijn?” Denk aan een infuuspaal die los op de grond ligt nadat hij van het bed is gehaald, of een patiëntenbel die steeds weer om het hek wordt gewikkeld – terwijl die misschien ook met een simpel houdertje vastgeklikt kan worden. “Het gaat dus om heel praktische voorbeelden waardoor iets makkelijker wordt.”
De kansen van een probleem zien
Voor veel verpleegkundigen is het even schakelen om op deze manier te denken, vertelt Carolien: “In het begin was het lastig om bekendheid te geven aan de studio. Je zag collega’s denken: wat moet ik daar nou mee? Wat voor probleem dien ik dan in?” Een omgeving waarin innovatief denken wordt aangemoedigd en ondersteund is daarom onmisbaar. “Dus zijn we ook langs de verpleegkundig hoofden geweest om te vertellen over de studio en wat het kan opleveren.” Dat is belangrijk, het kost tijd om mee te doen, maar het levert uiteindelijk ook tijd op in de praktijk: “Als je een probleem inbrengt, dan willen we wel graag dat je meedenkt in de oplossing die vervolgens door een student wordt aangedragen. Voor het verder ontwerpen is het verpleegkundig perspectief heel belangrijk.”
Frisse blikken en technische kennis
De studio werkt nauw samen met de Hogeschool van Amsterdam, die op meerdere vlakken verbonden is aan Amsterdam UMC. “Daarnaast kijken we bijvoorbeeld naar hoe complex de opdracht is en welke studierichting daarbij past”, vertelt Daniel. “Is er een heel onderzoek nodig? Dan gaan we eerder naar de TU Delft, want die hebben dat meer in hun curriculum zitten.” Vervolgens wordt de opdracht uitgezet bij een opleiding, waarna studenten zich ervoor kunnen inschrijven. En dat doen ze graag. Carolien: “We zien dat veel studenten het leuk vinden om iets in de medische wereld te doen. Het vraagt een heel andere vorm van innovatie en techniek dan in de industrie.”
Samen innoveren met andere ziekenhuizen
De Verbeterde Zorg Studio is niet de enige, ook andere ziekenhuizen hebben innovatieve labs. Carolien: “Inmiddels vormen we een netwerk met verschillende studio’s in het land, waarbij we ook proberen om innovaties met elkaar te delen.” Maar dat is niet eenvoudig. “Je mag als ziekenhuis niet zelf iets produceren voor externen, want dan word je producent. En dan moet je innovatie aan allerlei keurmerken voldoen. Goed voor de veiligheid, maar aan de andere kant maakt dat het lastig om dingen met elkaar te delen.”
ECG Blokje
Wat wél mag, is het delen van ontwerptekeningen. Daarmee kunnen andere ziekenhuizen een product zelf printen of laten maken. Daniel: “Zo hebben we de samenwerking opgezocht bij het maken van een ECG-blokje.” Deze simpele maar effectieve oplossing helpt om de vele snoeren van een ECG-kar uit de war te halen. “Daarvan hebben wij toen de eerste versie ontworpen. De tekeningen hebben we gedeeld in ons netwerk, en vervolgens heeft UMC Utrecht een betere sluiting voor het blokje gemaakt. Dat hebben wij toen weer overgenomen.” Een ander voorbeeld: “In het Meander ziekenhuis hebben ze een patiëntenbelhouder ontwikkeld. Onze bedden zijn net weer wat anders, en onze patiëntenbellen ook. Maar we hebben ons ontwerp gebaseerd op het idee van het Meander en zijn zo tot de oplossing gekomen.”
Daniël met het ECG-blokje
Versnellen en verduurzamen
En wat brengt de toekomst? Daniel: “Ik denk dat we aankomend jaar gaan kijken naar verduurzaming. Kan het productieproces worden verduurzaamd? Kunnen we misschien iets doen met gerecycled ziekenhuisafval? En ik wil nog zichtbaarder zijn op afdelingen. Om verpleegkundigen nog meer te helpen met het innovatief denken.” Carolien vult aan: “En ik zou het proces van ontwerpen, produceren en implementeren willen versnellen. We hebben juridisch inmiddels een aantal overeenkomsten gemaakt, waarmee het delen van producten tussen studio's makkelijker wordt. Maar de doorlooptijd en het produceren duurt nog vrij lang. Dus straks is de Verbeterde Zorg Studio innovatief, duurzaam én snel!”
Meer weten over de studio?
Ben je nieuwsgierig geworden naar de Verbeterde Zorg Studio en wil je meer weten over hoe ze dat bij Amsterdam UMC aanpakken? Stuur dan gerust een mailtje naar verbeterdezorgstudio@amsterdamumc.nl