Mantelzorg en technologie: de mogelijkheden

Leefpatroonmonitoring

Sensoren in een woning kunnen de mantelzorger waarschuwen als van het dagelijks leefpatroon wordt afgeweken. Mantelzorgers zijn vaak bang dat zij pas laat merken als hun naaste is gevallen of niet uit bed is gekomen. In plaats van te kiezen voor camera’s, kan technologie gebruikt worden waarmee je op een veel minder opdringerige manier toezicht kunt houden. Bij leefpatroonmonitoring wordt gebruik gemaakt van verschillende sensoren op gangbare plekken in de woning om de bewegingsactiviteiten van je naaste te volgen, bijvoorbeeld deurcontactmelders en bewegingsmelders. Zo wordt het dagelijks leefpatroon gemonitord, zonder dat de individuele privacy van je naaste te zeer wordt verstoord. Deze technologie geeft de mantelzorger een seintje wanneer een verstoring in het dagelijks ritme wordt waargenomen. Dit betekent dat je alleen op de hoogte wordt gebracht als er iets ongewoons is in plaats van constant de bewegingen te moeten opvolgen.

Draagbare sensoren

Naast sensoren in en om het huis kan de zorgvrager ook een sensor bij zich dragen, bijvoorbeeld in een horloge of riem. Je kunt dan volgen hoe iemand zich buitenshuis beweegt. Ook de GPS kan gekoppeld worden aan een app, waarbij je een seintje krijgt als iemand buiten het door jullie samen bepaalde gebied komt of langer dan een bepaalde tijd buitenshuis is.

Beeldbellen

Beeldbellen kan een mooie oplossing zijn om fysieke afstand te overbruggen en reistijd en reiskosten te besparen. Je kunt contact realiseren tussen de zorgvrager, de mantelzorger, andere familieleden en eventueel ook de casemanager of de professionele zorgverlener, zonder bij elkaar te zijn. Je kunt skypen of facetimen. Er bestaan speciale beeldbelprogramma’s voor ouderen of mensen met een beperking. De zorgvrager, mantelzorger en zorgorganisatie zijn aangesloten en kunnen met één druk op de knop met elkaar in contact komen.

Mobiele apps om zorg te delen

Er bestaan verschillende (gratis) apps om de zorg te organiseren samen met zorgverleners en andere mantelzorgers. Je kunt met de app afstemmen wie wat doet en wie er wanneer langskomt. Vaak zit er een gedeelde agenda in en een chatfunctie. Zolang de zorgvrager hiertoe in staat is kan deze zelf de regie houden over de app. Je hoeft als mantelzorger deze coördinatie niet op je te nemen, iedereen kan een aandeel hebben. Voorbeelden van apps om zorg te delen zijn fello, hallozorg en Nettie.

Zorgrobots

Robots in de zorg zijn veelbelovend. Ze kunnen zorgvrager, zorgverleners en mantelzorgers helpen in de zorg en mantelzorgers taken uit handen nemen. Veel robots zijn nog
in de testfase en worden kleinschalig uitgeprobeerd. Er zijn verschillende soorten robots:
•    Huishoudrobots die taken kunnen overnemen zoals stofzuigen, grasmaaien, deuren openen en dingen van de grond oprapen, bijvoorbeeld robot Rose, robot Tiago en robot HSR.
•    Knuffelrobots leiden de zorgvrager af, zodat de mantelzorger even de handen vrij heeft, bijvoorbeeld robot Paro (robotzeehondje) en robot Somnox (robot om beter in slaap te vallen).
•    Herinneringsrobots zijn sprekende robots die de zorgvrager helpen herinneren aan zaken als komende afspraken, verjaardagen en medicatie, bijvoorbeeld robot Tessa.
•    Robots met specifieke functies, zoals sta-ophulp of bewegingsstimulans, bijvoorbeeld robot Lea en robot Zora.

Huisautomatisering

Je kunt in en om het huis van de zorgvrager allerlei dingen automatiseren om gemak en veiligheid te vergroten. Denk aan lichten die automatisch aangaan als er beweging is binnen of buiten, het automatisch uitschakelen van bepaalde apparaten zoals de waterkoker of het fornuis of een slimme thermostaat. Je kunt de bewegingsmelders ook koppelen aan spraakherinneringen, bijvoorbeeld voor medicatie-inname of een herinnering om de deur te sluiten. Er zijn tegenwoordig digitale assistenten op de markt die eenvoudige uitgesproken opdrachten kunnen uitvoeren, zoals het bedienen van licht, jaloezieën, verwarming of muziek. Bijvoorbeeld Alexa van Amazon. Het is ook mogelijk om met de iPad alle apparatuur in huis te bedienen.

Dit artikel is verschenen in de special Domotica van het magazine Mantelzorger van MantelzorgNL. Wil je meer weten over technologie kijk op mantelzorg.nl/technologie of bestel het magazine via mantelzorg/webshop.

Beeld: Minko Balt