Langer thuis wonen met leefstijlmonitoring

Vroeg veranderingen in leefpatroon oppikken

Man doet deur open en heeft leefstijlsensor naast deur

Beeld: iStock

Oudere vrouw drinkt kopje thee met leefstijlmonitoring sensoren naast zich

Sensara

Bij leefstijlmonitoring houden anderen via sensoren in je leefomgeving een oogje in het zeil. Zonder camera’s. De sensoren meten bijvoorbeeld of je in de keuken bent geweest, het toilet hebt gebruikt of de deur uit bent gegaan.  Als de sensoren gedrag meten dat afwijkend is, dan kan de zorgverlener of mantelzorger dat op afstand zien. Zo kan de gebruiker veilig en verantwoord thuis blijven wonen.

Bekijk in onderstaande video de ervaringen van ZZG zorggroep met leefstijlmonitoring: 

 

Informatie voor zorggebruikers

Je wilt zo lang mogelijk veilig en verantwoord thuis kunnen wonen. Als dat om wat voor reden dan ook moeilijker wordt, helpt het als je naasten of zorgverlener een oogje in het zeil kan houden. Met leefstijlmonitoring kunnen zij dit op afstand doen. Zo blijf je zoveel mogelijk zelfstandig wonen en komt er automatisch hulp naar je toe wanneer je dit nodig hebt.

Je kunt sensoren in je huis laten plaatsen, of een slim horloge dragen waar de sensoren in zitten. Deze meten iemands slaapgedrag, bewegingen en activiteiten. Een slim computerprogramma berekent op basis van de data of het gedrag past bij wat je cliënt dagelijks doet. Dit kan doordat het systeem eerst een paar weken het dagelijkse leefpatroon meet (een nulmeting). Als de sensoren na die testperiode gedrag meten dat afwijkend is, dan krijg jij of de mantelzorger dit te zien. Vaak gebeurt dit met stoplicht-kleuren in een app. Groen betekent geen wijziging ten opzichte van het dagelijkse patroon, rood is een afwijking. De gegevens worden alleen naar mensen gestuurd die de cliënt daarvoor toestemming heeft gegeven. 

Dementie

Als je dementie hebt, helpt het om leefstijlmonitoring al vroeg in het proces in te zetten. Het systeem houdt voor je naasten en zorgverleners in de gaten of en wanneer het slechter met je gaat. Bijvoorbeeld wanneer je slechter gaat eten, wanneer je slaap- en waakritme verandert, wanneer je begint te dwalen door de woning of wanneer de hoeveelheid beweging verandert. Door de langzame achteruitgang van dementie worden zulke veranderingen veelal niet opgemerkt; met leefstijlmonitoring gebeurt dit wel. Je naasten en zorgverleners kunnen zo op tijd passende maatregelen treffen. 

Lichte beperking

Ook als je een lichte beperking hebt en alleen woont, kan leefstijlmonitoring helpen. De sensoren maken namelijk geen onderscheid tussen verschillende bewoners. Maar een bezoeker is geen probleem. De monitoring verwart dat niet met een afwijking van het leefpatroon.

Let op: er zijn ook systemen (die vaak ook leefstijlmonitoring genoemd worden) die (ook) alarm slaan als er een noodgeval is, bijvoorbeeld als de persoon is gevallen. Zie hiervoor onze pagina over personenalarmering met slimme sensoren.

Er zijn verschillende aanbieders. Sensara Homecare en cAlarmSense zijn voorbeelden van systemen waarbij de sensoren in huis worden geplaatst. Vivago werkt met een slim horloge.

Leefstijlmonitoring via bestaande apparaten

Een alternatief is de app 'Are you okay today?'. De app leest het stroomgebruik van je apparaten af. Zo monitort de app constant of alles goed gaat. De app maakt gebruik van de (slimme) apparaten die al in huis aanwezig zijn. Minimaal één slim apparaat, een slimme stekker of een smartphone is noodzakelijk; hoe meer slimme apparaten, hoe beter het werkt. Het is een zelflerend systeem en leert het normale dagelijkse gebruikspatroon. Je naaste kan via de app zien of er een afwijking in het patroon is.

Praktische hulp

Heb je advies of hulp nodig bij het regelen van een zorginnovatie zoals deze? Ga dan naar onze pagina ‘Praktische Hulp’. Daar staan links die je hopelijk verder helpen. Op de website van ‘Are you okay today’ vind je een lijst met apparaten waarmee de app kan koppelen.

Een aantal zorgorganisaties biedt leefstijlmonitoring aan. Dan kijkt een zorgverlener op afstand mee. Vraag na bij jouw zorgorganisatie of zij dit aanbieden.

Informatie voor zorgprofessionals

Je cliënten willen vaak graag zo lang mogelijk veilig en zelfstandig thuis blijven wonen. Met leefstijlmonitoring kun je hen op afstand in de gaten houden. Zo hoef je alleen in te grijpen wanneer iemand afwijkend gedrag laat zien. Zo kun je je richten op andere zorgtaken. Daarnaast heb je zicht op wanneer het slechter met iemand gaat. Dit helpt om crisissituaties te voorkomen. Je kan leefstijlmonitoring ook als extra ondersteuning inzetten in zorginstellingen en verpleeghuizen. 

De sensoren worden in de woning van de cliënt geplaatst. Een alternatief is een slim horloge waar de sensoren al in zitten. Zo'n horloge meet het slaapgedrag, bewegingen en activiteiten. De sensoren geven hun metingen door aan een slim computerprogramma. Deze berekent of wat iemand doet gebruikelijk is of niet. Dit kan doordat het systeem eerst een paar weken het dagelijkse leefpatroon meet (een nulmeting). Als de sensoren na die testperiode gedrag meten dat afwijkend is, dan kan je dit als zorgverlener zien. Vaak gebeurt dit met stoplicht-kleuren in een app. Groen betekent geen wijziging ten opzichte van het dagelijkse patroon, rood is een afwijking. De gegevens die het systeem meet worden alleen naar mensen gestuurd die daarvoor toestemming hebben gekregen, zoals zorgverleners, familie, vrienden of mantelzorgers.

Dementie

Je kan leefstijlmonitoring bij dementie al vroeg in het proces inzetten, want het systeem helpt je in de gaten houden of en wanneer het slechter gaat met de cliënt. Zo kun je op tijd passende maatregelen treffen. Je kunt bijvoorbeeld zien wanneer de persoon slechter gaat eten, wanneer het slaap- en waakritme verandert, wanneer de persoon begint te dwalen door de woning of wanneer de hoeveelheid beweging verandert. Door de langzame achteruitgang van dementie worden zulke veranderingen veelal niet opgemerkt; met leefstijlmonitoring gebeurt dit wel.

Lichte beperking

Ook voor alleenwonende cliënten met een lichte beperking kan leefstijlmonitoring helpen. De sensoren maken namelijk geen onderscheid tussen verschillende bewoners. Een bezoeker is geen probleem. De monitoring verwart dat niet met een afwijkend leefpatroon.

Let op: er zijn ook systemen (die vaak ook leefstijlmonitoring genoemd worden) die (ook) alarm slaan als er een noodgeval is. Op onze pagina over personenalarmering met slimme sensoren lees je hier meer over.

Voorbeelden van systemen waarbij de sensoren in huis worden geplaatst zijn Sensara Homecare en cAlarmSense. Daarnaast is er Vivago, dat werkt met een slim horloge.

Leefstijlmonitoring via bestaande apparaten

De app 'Are you okay today?' leest het stroomgebruik van slimme apparaten in huis af. De app monitort zo constant of alles goed gaat. Deze koppel je aan de apparaten van je cliënt. Hoe meer slimme apparaten, hoe beter het werkt. Het is een zelflerend systeem en leert het normale dagelijkse gebruikspatroon. Via de app zie je of er een afwijking in het patroon is.

Praktische hulp

Wil je een zorginnovatie zoals deze implementeren in je zorginstelling? Voor praktische hulp daarbij, kijk op onze pagina 'Implementatie'. Op de website van ‘Are you okay today’ vind je een lijst met apparaten waarmee de app samenwerkt.

Voor meer informatie over leefstijlmonitoring, zie het onderdeel ‘leefstijlmonitoring’ op de website van Vilans.

Deze zorgtechnologie is onderzocht door Vilans & Significant, zie de eindrapportage (april 2021): Tijdbesparende technologieën in de ouderenzorg (pdf).

Heb je specifieke vragen over of ben je benieuwd naar de ervaringen van anderen met leefstijlmonitoring? Deze organisaties maken er al gebruik van en staan open voor kennisdeling: 
•    ZuidOostZorg: Roelfien Erasmus, mail of bel 0512-571800

Ervaringen

Als je aan iemand met dementie vraagt wat ze vandaag hebben gedaan dan zeggen ze meestal [wat] ze vroeger deden. Met de Sensara kunnen we nu, zonder dat het hen belast, zien wat ze doen. En dat is heel erg fijn!
Zorgtrajectbegeleider ZZG Elja de Wildt, uit onderstaande video

Disclaimer

Claimt een hulpmiddel een medisch doel te hebben? Dan moet het hulpmiddel, apparaat of de software altijd een geldige CE-markering hebben waaruit blijkt dat het veilig is en aan de correcte regelgeving voldoen. De Inspectie Gezondheidszorg houdt hier toezicht op. Van niet alle hulpmiddelen op deze website is bekend of ze een CE-markering hebben.