Jolanda van Til. Foto: Zorg van Nu
“Met mijn passie voor open leermaterialen – wat je doet, deel je met anderen – wil ik de rol van onderwijs in het gebruiken van zorgtechnologie verbeteren. De zorg van nu is niet meer de zorg van over 20 jaar. Daarom moeten we met elkaar kijken hoe we ook straks nog die goede zorg kunnen bieden.” Jolanda van Til zet zich in als expert docent en projectleider van het practoraat Gezondheid & Technologie op het Deltion College voor toekomstige zorgprofessionals. Daarnaast is zij docent-onderzoeker bij het lectoraat ICT-innovaties in de Zorg op Hogeschool Windesheim in Zwolle.
Dialoog voeren
Als docent en projectleider houdt Jolanda zich bezig met het inspireren en stimuleren van studenten en collega-docenten om met zorgtechnologie aan de slag te gaan. Dat doet zij door de urgentie van het veranderende landschap te benoemen, vooroordelen weg te nemen, te laten zien wat de toegevoegde waarde is voor het leven van cliënten, patiënten en zorgverleners en prettige ervaringen te delen. “De dialoog over dit onderwerp is ontzettend belangrijk”, vertelt Jolanda.
Dat kwam ook naar voren in een gesprek dat Jolanda voerde met een groep studenten die de deeltijdopleiding tot Verzorgende IG volgt. “Het ging over het gebruik van apps die helpen bij een gezonde leefstijl (stappen tellen, voeding bijhouden…). Er was een student die dit onzin vond. ‘Wanneer je meer wilt bewegen, doe je dat toch gewoon? En gezond eten toch ook? Belachelijk dat iemand extra gaat lopen om ‘vuurwerk’ op zijn horloge te zien.’ Iemand anders in de klas vertelde toen dat zij met behulp van de app vijftien kilo was afgevallen, wat haar zonder die app niet was gelukt.” Daardoor ontstond een gesprek over Informed Consent. Dit betekent dat wanneer je cliënt of patiënt voorlichting en advies geeft, je ook alle mogelijkheden op een rij moet zetten. Jolanda vroeg de student die er sceptisch tegenover stond of zij dit soort apps dan wel of niet zou aanraden. Toen werd het stil. “Dit was voor mij een moment waarop ik mij realiseerde dat eigen vooroordelen in de weg kunnen staan om goede voorlichting en advies te geven. Daarom neem ik dit voorbeeld nu altijd mee in de presentaties die ik geef”, aldus Jolanda.
Inspiratie en tips
Jolanda wil professionals meegeven hoe je creatief kunt omgaan met het veranderende zorglandschap. Dat is nog een hele kluif, vertelt ze. “Met kennisorganisatie Vilans maakten we een jaar geleden een lespakket over het inzetten van (technologische) hulpmiddelen. Dit om de stap voor docenten kleiner te maken om dit thema op te pakken in de les. Maar het kost moeite om docenten mee te krijgen.” Jolanda legt uit dat bij studenten het beeld heerst dat er straks geen banen in de zorg meer zijn door technologie en robots het werk overnemen. Daarom vindt zij het belangrijk dat deze zorgen al tijdens de opleiding worden weggenomen. Dat vergt geduld en medewerking van docenten. Daarom vertelt Jolanda docenten dat je ook op een andere manier kunt lesgeven. “De meeste docenten vinden dat zij boven de stof moeten staan. En omdat zij (nog) niet altijd het fijne van zorgtechnologie afweten, vinden zij het lastig hier les over te geven. Maar dat hoeft ook niet. Je kunt nooit alle toepassingen kennen. Het gaat erom welke vragen je stelt en wat daaruit komt. Dus ga iets meer achteroverleunen en stel vragen terug aan leerlingen: ‘Vertel maar!’ en ‘Zoek dat maar eens op het internet. Wat vind je dan?’ De Hulpmiddelenwijzer en website van Zorg van Nu zijn altijd handige bronnen om te gebruiken en als tip mee te geven. En kijk als docent hoe jij actuele ontwikkelingen in jouw vakgebied mee kunt nemen in jouw les.” Ook heeft het Deltion een inspiratiebank om docenten inzicht te geven in wat er allemaal aan zorgtechnologie is. “Daar zijn docenten altijd heel erg blij mee”, geeft Jolanda aan.
Geduld loont
Jolanda weet inmiddels gelukkig ook: geduld loont. “Er komt beweging in de trein. Daar waar het Deltion Zorg en Technologie eerst als keuzevak had en docenten zelf konden beslissen of zij er wel of niet iets mee deden, is het nu een vast onderdeel binnen het onderwijs. Je kunt er niet meer omheen.” Met een team van inmiddels elf collega’s binnen het practoraat en een themagroep binnen het College Welzijn en Gezondheid creëert Jolanda experimenteerruimte om samen met het werkveld het onderwijs op dit thema te verbeteren. Landelijk is Jolanda betrokken bij de werkgroep onderwijs van de Coalitie Digivaardig in de Zorg. Samen met een groep enthousiaste collega’s van andere mbo- en hbo-scholen organiseren zij landelijke activiteiten om het werken met digitale aspecten in Zorg en Welzijn verder te brengen. “Het is super inspirerend dat met elkaar te doen – ik ervaar het ook wel als ‘positief lotgenotencontact’. Door op te trekken met mensen die in hetzelfde schuitje zitten en ervaringen te delen, houd je moed en vertrouwen in dat wat je doet. Daarom blijven we ons inzetten voor toekomstbestendig onderwijs en zorgverleners.”