8 criteria om een innovatie te doen slagen

Esther Jacobs met sociale robot Tessa

Zorgorganisatie ZZG zorggroep heeft een overzichtelijk lijstje met acht criteria om van tevoren te bepalen of een innovatie bij hen kans van slagen heeft of niet. Vijf criteria aan de kant van de organisatie en drie vanuit het oogpunt van de cliënt. Projectleider domoticazorg Esther Jacobs deelt ze graag. “De criteria helpen ons een voorstelling te maken van het mogelijke eindresultaat.”

Drie criteria voor de cliënt

“Voor cliënten die een innovatie gaan gebruiken, zijn drie criteria belangrijk", vertelt Esther. "Kort samengevat: werkt het, snap ik het en hoeveel kost het?” Met andere woorden:

De techniek moet het doen;
“Het kan gebeuren dat een innovatie een keer hapert of niet werkt. Prima om dan een monteur langs te sturen. Maar als de monteur te vaak moet langskomen, neemt het vertrouwen van de cliënt snel af. Wij kiezen dus een product dat uitgekristalliseerd is.”
De cliënt moet het begrijpen;
“Als een cliënt een training moet volgen of een handleiding moet doornemen, blijft de innovatie in de kast liggen. Cliënten moeten het makkelijk kunnen gebruiken.”
Hoe zit het met de financiering?
“Cliënten willen weten of een innovatie vergoed wordt of dat ze een eigen bijdrage moeten betalen. En of ze kunnen stoppen met de innovatie als de financiering verandert.”

Vijf criteria voor de organisatie

Aan de kant van de organisatie gelden volgens Esther drie basiscriteria, gevolgd door twee criteria waarmee een innovatie een plusje kan scoren:

De kwaliteit van zorg moet verbeteren of minimaal gelijk blijven;
“Dit criterium spreekt voor zich. Al is een innovatie waarbij de kwaliteit van zorg gelijk blijft, een twijfelgeval. Dan kijken we ook naar de andere criteria. Een grote besparing op de inzet van medewerkers kan dan bijvoorbeeld toch de doorslag geven.”
De inzet van technologie mag de zorg niet duurder maken, liever goedkoper;
“Een voorbeeld: met een sociale robot die helpt met koffie inschenken en andere klusjes en € 40.000 kost, heb je misschien kwaliteitswinst, maar ook te veel kosten. Zo’n investering is niet rendabel.”
De innovatie moet besparen op de inzet van medewerkers;
“Technologie die leidt tot minder inzet van zorgmedewerkers scoort hoog bij ons. Er is nu al een tekort aan medewerkers en dat wordt in de toekomst alleen maar groter. Dit criterium staat met stip op 1.”

Er volgen nog twee criteria die niet per se doorslaggevend zijn, maar wel een plusje kunnen geven:

De innovatie bevordert de zelfredzaamheid van de cliënt.
De innovatie vergroot de ‘samenredzaamheid’ van cliënt en mantelzorger.

Een voorstelling van het eindresultaat

“Wanneer je alle basiscriteria kunt afvinken – drie van de organisatie en drie van de cliënt –, heeft een innovatie kans van slagen”, vervolgt Esther. Natuurlijk is het ook dan niet zeker dat de innovatie daadwerkelijk aanslaat. Maar de kans is wel groter. “De criteria helpen ons een voorstelling te maken van het mogelijke eindresultaat. Is dat eindresultaat negatief? Dan beginnen we er niet aan. Dat is zonde van onze tijd en energie.”

Goed voorbeeld: medicijndispenser Medido

ZZG zorggroep heeft meerdere voorbeelden van geslaagde innovaties. Zoals de Medido. Esther: “De Medido, de slimme medicijndispenser, is inmiddels helemaal geborgd. Zo’n 250 cliënten maken er gebruik van. De Medido scoort goed op zowel de drie criteria van de cliënt als de drie basiscriteria van de organisatie. En krijgt bovendien een plusje omdat de dispenser de zelfredzaamheid van de cliënt bevordert.”

Goed voorbeeld: leefpatroonmonitoring

Een ander voorbeeld: al ongeveer 300 cliënten hebben leefpatroonmonitoring gekregen. ZZG zorggroep zet de sensoren in bij mensen die nog zelfstandig thuis wonen. “Dankzij de sensoren kunnen we zorg op maat inzetten: bij afwijkingen op het patroon of bij veranderingen in het patroon”, legt Esther uit. “Ondertussen blijven cliënten langer zelfredzaam.”

Goed voorbeeld in wording: sociale robot Tessa

“Dat de sociale robot Tessa grote meerwaarde heeft in het welzijnsdomein is al bekend”, vertelt Esther. “Wij kijken nu of we Tessa ook kunnen inzetten voor geïndiceerde zorg, waardoor we op de inzet van medewerkers kunnen besparen. Bijvoorbeeld dat een cliënt zelf aan de lunch denkt met hulp van Tessa. Grote kans dat de besparing op de inzet van medewerkers en de grotere zelfredzaamheid van de cliënt opwegen tegen de kosten van Tessa.”

Meer over het implementeren van zorgtechnologie, zoals hulp, tips en ervaringen, vind je bij Implementatie.